وبلاگ سازمان‌ها و سازمان وبلاگ‌ها

چکیده
وبلاگ جدیدترین پدیده در عرصه اینترنت، اطلاع‌رسانی و فضای مجازی می‌باشد. آیا می‌دانید وبلاگنویسی چه پیش‌نیازها و مولفه‌هایی دارد و در عرصه روابط عمومی الکترونیک از چه جایگاهی برخوردار است؟ در این مقاله ابتدا “وبلاگ” و اصطلاحات مرتبط با آن تعریف شده و به تاریخچه آن در ایران و جهان اشاره‌ای مختصر می‌شود. سپس به تفاوتهای اساسی پایگاههای اطلاع‌رسانی و وبلاگها پرداخته می‌شود. تقسیم‌بندی انواع وبلاگها و امکانات و دانش فنی مورد نیاز برای آنها تشریح شده و سپس تفاوتهای وبلاگهای شخصی و وبلاگهای سازمانها و شرکتها بررسی میشود. یکی از دلایل روی‌آوری بسیار زیاد اشخاص و سپس سازمانها به وبلاگنویسی و نگهداری وبلاگها، امکان ارتباط دوسویه از طریق آنها با مخاطبان می‌باشد. بررسی وضعیت وبلاگهای برخی شرکتهای معتبر و مخصوصا لیستی از شرکتهای تحت پوشش شرکت ملی گاز و برخی سازمانهای دولتی در ایران که دارای وبلاگ هستند، بخش دیگری از مقاله را به خود اختصاص می‌دهد. در پایان ضمن مطرح کردن مشکلات موجود (از جمله عدم آشنایی تعدادی از مدیران سازمانها و مسئولین روابط عمومی با وبلاگ)، به ارائه پیشنهاداتی در خصوص سازمان وبلاگها و راه‌اندازی وبلاگهای سازمانی خواهیم پرداخت.

(توضیح: خلاصه مقاله‌ در تاریخ 19 فروردین 87 برای سومین همایش روابط عمومی الکترونیک ارسال شد.)

واژه‌هاي كليدي
ثبت دامنه – ميزباني – اينترنت – وبلاگ – رسانه

مقدمه
به جرات ميتوان گفت که اختراع کامپيوتر، عظيم‌ترين انقلاب در طول تاريخ بشريت بوده است. کامپيوتر در زمينه‌هاي مختلف کاربرد دارد و به اعتقاد من، مهمترين زمينه کاربرد کامپيوتر در طراحي و توسعه انواع سيستمها و از جمله سيستمهاي کامپيوتري و مخابراتي است که به سرعت پيشرفت تکنولوژي، شتاب چندان داده است. ورود کامپيوترهاي شخصي به بازار، اولين گام مهم در توسعه هرچه بيشتر استفاده از کامپيوتر، در زندگي انسانها بود. با استفاده از امکانات ارتباطي، شبکه‌هاي کامپيوتري ايجاد و توسعه يافتند که اين دومين گام بلند در پیشرفت تکنولوژي مبتني بر کامپيوتر محسوب می‌شود. سپس ايجاد شبکه اينترنت، بستر لازم براي ايجاد «پايگاه دانش» بشري را فراهم نمود. در فضاي سايبر امکان جمع‌آوري، بروزداري و ايجاد اصلاحات لازم در کمترين زمان ممکن و انتشار (اطلاع‌رساني) آن در سريعترين حالت فراهم است. توسعه اين پايگاه دانش با سرعت نسبتا خوبي در حال انجام بود تا اينکه با ظهور وبلاگ‌ها، اين امر سرعتي چندين برابر گرفت. با توجه به جذابيت بيشتر وبلاگ (چه براي نويسنده و چه براي مخاطب آن)، روند افزايش ضريب نفوذ اينترنت رو به رشد بيشتر گذارده است. “با ورود وبلاگها، نمی توان مطمئن بود که چيزی در اينترنت منتشر شود و از گزند تجزيه و تحليل و انتقادهای تند از سوی تفکر جمعی مردم سراسر جهان که افکار و عقايد خود درباره موضوع را از طريق وبلاگها و شبکه‌های متصل ميان آنها با يکديگر در ميان می‌گذارند در امان بماند.” خب، به نظر شما وقت آن نرسيده است که با هم بيشتر در مورد اين پديده جديد و غالب بدانيم؟

تعاريف
اینترنت: اینترنت یک شبکه اطلاع رسانی جهانی میباشد که مالک خاصی ندارد. “اینترنت را باید بزرگ‌ترین سامانه‌ای دانست که تاکنون به دست انسان طرّاحی، مهندسی و اجرا گردیده‌است.”
دامنه اینترنتی: “دامنه نام منحصر بفردی است که برای شناسایی سايت اینترنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، و از يک يا چند قسمت تشکيل شده است که با نقطه (دات) از هم جدا شده‌اند.” اطلاعات دامنه‌ها در سرویس دهنده‌هایی موسوم به DNS ثبت و نگهداری میشوند.
میزبانی وب: محتویات سایتها و وبلاگها در اینترنت، بایستی در حافظه کامپیوترهایی از پیش ذخیره شده باشد تا به هنگام تقاضای بازدید کنندگان، در اختیار آنها قرار گیرد. کامپیوترهایی که این اطلاعات (محتویات صفحات وب) را نگهداری میکنند، اصطلاحا میزبان وب نامیده میشوند.
وبلاگ: “وبلاگ، وب نوشت، یا بلاگ یک وب‌گاه یا صفحاتی از یک وب‌گاه اینترنتی متشکل از مطالب کوتاه به نام پست (Post) با محتوای اندیشه، اطلاعات و خاطرات روزانه شخصی و پیوندهایی است که به ترتیب زمانی از جدید به قدیم قرار گرفته‌اند.”
پست: به یک نوشته در وبلاگ، اصطلاحا پست گفته میشود و علت این نامگذاری اینست که نویسنده وبلاگ، مطلب خود را به فضای هاست (میزبانی) وبلاگ خود پست میکند. “واحد مطالب در وبلاگ، «پست» است”.
صفحه: صفحه یا page واحد مطلب در سایت است (منبع) لیکن در وبلاگ نیز مورد استفاده دارد. در بیشتر سرویسهای وبلاگنویسی، این امکان وجود دارد که نویسنده وبلاگ مطالبی را که بسیار مهم میباشند در قالب صفحات قرار دهد تا دسترسی بدانها راحت‌تر باشد و مانند پستها، با پست مطلب جدید از نظرها دور نشوند.
قالب: به ترکیب کلی نمایش (theme) یک وبلاگ، قالب یا (به اصطلاح فرهنگستان زبان فارسی وردپرس) پوسته گفته میشود.
سایدبار: نوار یا ستون کناری قالب وبلاگ را سایدبار میگویند. قالب وبلاگ ممکن است فاقد سایدبار بوده و یا احیانا  1یا 2 یا 3 نوار کناری داشته باشد. بعنوان مثال به قالبی که دارای 2 نوار کناری هست، 3 ستونه گفته میشود.
کامنت: یکی از مهمترین مزایای وبلاگ، امکان گذاشتن کامنت است. comment در لغت به معنای «توضیح ، تفسیر، تعبیر، تفسیر نوشتن ، تعبیر کردن» هست و در وبلاگها معمولا به «نظر» خوانندگان مطالب اطلاق میشود. در وردپرس فارسی از اصطلاح «دیدگاه» برای این منظور استفاده میشود.
پیوند: پیوند یا لینک یا hyperlink، مرجعی برای هدایت خواننده از یک مدرک به بخش دیگری از همان مدرک، یا به مدرک دیگری در قسمتی از یک دامنه (آدرس اینترنتی) دیگر است. پیوندها در وبلاگها، علاوه بر اینکه در متن پستها مورد استفاده قرار میگیرند، قسمتهای مجزایی از قالب را نیز به خود اختصاص میدهند. اینگونه پیوندها، معمولا به دو دسته «ثابت» و «روزانه» تقسیم میشوند. پیوندهای ثابت، اغلب به صفحه اصلی سایتها یا وبلاگها اشاره میکنند لیکن روزانه‌ها، اغلب به پستها و یا عناوینی از یک سایت خبری اشاره دارند. پیوندهای روزانه، معمولا مشابه پستها، به صورت روزانه بروز میشوند. البته ممکن است که یک بلاگر (وبلاگنویس) در وبلاگ خود به هیچ سایت یا وبلاگی به صورت ثابت و روزانه پیوند نداده باشد!
فید: فید در لغت به معنی خوراک یا تغذیه میباشد. در واحدهای صنعتی به ورودی واحد، اصطلاح فید اطلاق میشود. در سایتها و وبلاگها به منظور اشتراک علاقمندان به مطالب، اخبار و پستها استفاده میشود. “فید یا خوراک (به انگلیسی: feed) یک قالب داده است که به کاربران اجازه می‌دهد محتویاتی که مرتباً به‌روز می‌شوند را به‌راحتی پیگیری نمایند. به‌صورت معمولی چگونگی کاربرد یک خوراک بدین‌گونه‌است که تولیدکنندگان محتوا، یک پیوند به کاربر می‌دهند تا کاربر با معرفی پیوند به برنامه‌ٔ فیدخوان خود٬ هنگام به‌روز شدن خوراک٬ درونمایه‌های تازه‌ای که به‌ خوراک افزوده شده‌است را دریافت کند.”
نرم‌افزار مدیریت محتوی: اینگونه نرم‌افزارها، برای مدیریت محتوای سایتها و وبلاگها در فضای میزبانی وب (هاست) نصب شده و مورد استفاده قرار میگیرند. با کمک این نرم‌افزارها، وبلاگنویس به راحتی میتواند عملیات لازم برای مدیریت محتوای وبلاگ خود را انجام دهد. اصطلاح CMS که مخفف Content Management System میباشد، برای این نرم‌افزارها استفاده میشود. مثلا از MT یا WordPress بعنوان دو سیستم مدیریت محتوای وبلاگها میتوان نام برد.
افزونه: افزونه یا پلاگین، یک تکه برنامه کوچک است که به نرم‌افزار اصلی (مثلا نرم‌افزار مدیریت محتوا) اضافه میشود و قابلیت جدیدی را در آن ایجاد و یا قابلیت قبلی را تقویت می‌کند.

تاريخچه
1- اولين كامپيوترديجيتال الكترونيكي (مارک 1) در سال 1944 ساخته شد.
2- اولین کامپیوتر شخصی (مشابه PCهای امروزی) در سال 1981 توسط شرکت IBM به بازار ارائه شد.
3- گرچه  اولین شبكه محلی در دهه 1970 ساخته شد، اما میتوان گفت که اولین سیستم عامل شبکه‌ای که چندین نوع سخت‌افزار را پشتیبانی می‌کرد، نخستین بار توسط شرکت ناول در سال 1983 به بازار ارائه شد.
4- گرچه اینترنت ریشه در اواخر سال 1960 میلادی دارد، اما از اواسط دهه 1990 به صورت یک شبکهٔ همگانی و جهان‌شمول درآمده‌ است.
5- نخستين بلاگي که چنين نامي داشت در سال 1994 توسط «ديو وينر» به وجود آمد. تعداد وبلاگ‌ها در آغاز بسيار اندک بود، به نحوي که تا سال 1999 تنها 23 وبلاگ وجود داشت. اين رقم در اواسط سال 2000 به بيش از 1000 و دو سال بعد به بيش از نيم ميليون رسيد. یورن بارگر وبلاگ‌نویسی امریکایی، که امروزه به خاطر ویراستاری در ربات ویزدم شناخته می‌شود یک بلاگر اولیه تاثیرگذار بود. بارگر در سال ۱۹۹۷ واژهٔ وبلاگ (Weblog) را ابداع کرد که می‌خواست به‌وسیلهٔ آن فرایند «واقعه‌نگاری در وب» را توصیف کند.
6- در ایران نخستین وبلاگ را سلمان جریری در ۱۶ شهریور ۱۳۸۰ (مطابق با 7 سپتامبر 2001 – شکل زیر) ایجاد کرد و موج وبلاگ‌نویسی با انتشار راهنمای ساخت وبلاگ توسط حسین درخشان در ایران آغاز شد و در سال اول حدود ۱۰۰ وبلاگ ایجاد شد و سال‌های بعدی با ایجاد سرویس‌های پرشین‌بلاگ، بلاگ‌اسکای و بلاگفا به ده‌ها هزار رسید.

اولین پست وبلاگستان فارسی

همچنین اولین ارائه کننده سرویس وبلاگ در جهان robot wisdom و در ایران پرشین بلاگ بوده‌اند.
وبلاگهای گروهی نیز در ایران به تدریج رونق گرفتند و بعنوان نمونه میتوان از دودردو نام برد که در مهرماه 1384 ظهور یافت. در حال حاضر تعداد وبلاگها به سرعت رو به افزایش است.

شباهت و تفاوت سايت و وبلاگ
با توجه به جدید بودن رسانه «وبلاگ»، اغلب وجوه شباهت و تمایز سایت (یا پایگاه اطلاع‌رسانی) و وبلاگ، برای کاربران مبتدی اینترنت سوال برانگیز است. به لحاظ فنی، این دو با هم هیچ تفاوت اساسی‌ای ندارند. متاسفانه در تعدادی از سایتها و وبلاگها در این مورد، برخی اطلاعات ناقص یا غلطی منتشر شده است. مواردی از قبیل اینکه سایت امکانات بیشتری دارد و … صحیح نمیباشد. البته قطعا از فضاهای میزبانی وب با امکانات فنی مختلف و همچنین نرم‌افزارهای مدیریت محتوای گوناگون، برای ایجاد سایتها و وبلاگهای مختلف موجود استفاده شده است. اما این اختلافات را نباید به صورت کلی به وجوه اختلاف امکانات فنی بین وبلاگها و سایتها تعمیم داد. بعبارت دیگر میتوان از امکانات فنی واحد و یکسانی، هم برای سایت و هم برای وبلاگ،  بهره برد. از دیدگاه مهندسی اینترنت، اتفاقاتی که در ایجاد، توسعه و نگهداری سایتها و وبلاگها می‌افتد، در جزئیات مسائل فنی (از قبیل ثبت دامنه، آدرسهای آی‌پی، فضای میزبانی وب، امکانات فنی فضا، ترجمه آدرسها، سیستمهای مدیریت محتوا، مسائل امنیتی، پروتکلهای مورد استفاده و …) هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارد. همچنین از دیدگاه کاربران اینترنت، وجه تمایز فنی بین یک سایت و یک وبلاگ نمیتوان یافت. مهمترین شباهت سایت و وبلاگ، در مجموع شباهت در پیاده سازی فنی و تکنولوژیکی میباشد. بعنوان مثال میتوان از html – php – aspx و perl هم در ایجاد سایت و هم در ایجاد وبلاگ بهره برد. البته شکی نیست که اختلاف مشخصات فنی فضاهای میزبانی وب و امکانات نرم‌افزارهای مدیریت محتوی، میتواند در خروجی سایتها و وبلاگها و یا در میزان زحمتی که برای تولید و انتشار محتوای وبلاگها و سایتها باید کشید، اثرگذار باشد. مثلا ممکن است یک نرم‌افزار مدیریت محتوا قابلیتی را دارا باشد که در نرم‌افزار دیگری به همان شکل و سادگی وجود نداشته باشد. اما بلاگرهای حرفه‌ای در اغلب مواقع میتوانند با کمی زحمت بیشتر و کدنویسی، نقص موجود در یک CMS را جبران نموده و امکانی که وجود ندارد را، به شیوه دیگری ایجاد نمایند. بنابراین به نظر میرسد که در نگاه ظاهری و سطحی نباید انتظار داشت که کاربر بتواند تشخیص دهد که چیزی که می‌بیند یک سایت است یا وبلاگ؟
پس قاعدتا بایستی عامل و پارامتر دیگری در تشخیص تمایز موثر باشد که آن چیزی نیست جز محتوی و نحوه تعامل با مخاطبین! به بیان دیگر عمده اختلاف بین سایت و وبلاگ به موارد زیر محدود میشود:
1- سایت، پایگاه رسمی اطلاع‌رسانی است و وبلاگ جنبه خودمانی و غیررسمی دارد یا لااقل جنبه رسمی در آن کمرنگ‌تر از سایت است.
2- معمولا ارتباط بین دارنده سایت و مخاطب او یکطرفه و کمرنگ‌تر از وبلاگ است. در اغلب وبلاگها امکان استفاده از نظرات خوانندگان به صورت کامنت وجود دارد. حجم مراودات بین مخاطب وبلاگ و نویسنده آن، از طریق کامنت، بسیار بیشتر از حجم مراودات بین دارنده سایت و مخاطب (معمولا از طریق ایمیل) است.

پيش نيازها
برای وبلاگنویسی، بایستی شرایط زیر مهیا شود:
1- وبلاگنویس (یا بلاگر) باید انشای خوبی داشته باشد. مسلم است که کسی که نتواند روی کاغذ بنویسد، هیچگاه قادر نخواهد بود در وب بنویسد!
2- وبلاگنویس بایستی امکانات و مهارت لازم برای اتصال به اینترنت و تایپ با کامپیوتر را داشته باشد.
3- به نظر من بایستی ابتدا (قبل از شروع وبلاگنویسی و همینطور قبل از نوشتن پست جدید) مدتی وبگردی نماید. ممکن است نگرانی‌های اولیه‌ای داشته باشد که بایستی با افزایش آگاهی رفع شوند.
4- انتخاب یک آدرس اینترنتی برای وبلاگ بسیار مهم است. این آدرس برای هر وبلاگ منحصر بفرد میباشد و ممکن است یک آدرس ثبتی شخصی و یا یک زیردامنه از آدرسهای سرویس‌دهندگان مجانی باشد. تغییر آدرس بی‌دردسر نیست و تبعاتی از جمله کاهش موقت آمار بازدید و کاهش page rank و … را بدنبال دارد. در این مقطع، وبلاگنویس بایستی ابتدا تصمیم بگیرد که میخواهد از فضا و امکانات رایگان استفاده کند یا با پرداخت هزینه اقدام به ثبت دامنه شخصی نماید؟ مسلم است که برای اخذ چنین تصمیم مهمی بایستی اطلاعات لازم را داشته و مزایا و معایب هر یک از روشهای مذکور را بداند (خواندن این مطلب پیشنهاد میشود). تاکید میکنم که تصمیم‌گیری در مورد انتخاب آدرس بسیار مهم است. انتخاب یک عنوان مناسب برای وبلاگ (غیر از نام نویسنده وبلاگ – مثلا «وب‌نوشت» بجای «ابطحی») نیز پیشنهاد میشود. گرچه این عنوان به راحتی قابل تغییر است.
5- آشنایی با مفاهیم و فرهنگ وبلاگنویسی (هر چند در سطح مقدماتی) لازم است.
6- آشنایی با محیط (کنترل پنل) و امکانات نرم‌افزار مدیریت محتوای مورد استفاده که ابزار کار بلاگر است، شرط لازم بعدی است. ناگفته پیداست که در صورت ثبت دامنه شخصی و خرید سرویس میزبانی وب، بلاگر (یا فردی که به او کمک فنی می‌نماید) بایستی ابتدا نرم‌افزار مدیریت محتوای انتخابی خود را به نحو مقتضی در فضای میزبانی وب اختصاصی خود نصب نماید.
7- آشنایی با مفهوم FTP و احیانا یک ابزار جنبی برای این منظور (مثلا filezilla) برای مواقعی که نیاز به آپلود فایل در فضای هاست باشد، نیز لازم به نظر میرسد. گرچه اغلب نرم‌افزارهای مدیریت محتوا در درون کنترل پنل خود، حداقل امکانات لازم برای اف‌تی‌پی را نیز دارند!
8- اطلاع‌رسانی اولیه به برخی دوستان، جهت پیدا کردن و بازدید از وبلاگ شما در اینترنت! به مرور آمار بازدید شما بالا خواهد رفت.
9- رعایت اصولی که باعث افزایش آمار بازدید شود (از جمله فراهم کردن امکان اشتراک فید – پاسخ دادن به کامنتها و …). بدیهی است که استفاده از ابزارهای لازم برای اطلاع از آمار بازدید (مثلا google analytics) ضروریست. گرچه ممکن است خیلی مهم نباشد ولی اغلب مورد توجه وبلاگنویسان است! شرکت در بازیهای وبلاگی نیز علاوه بر اینکه باعث افزایش تولید محتوا میشود، میتواند افزایش آمار بازدید را نیز به دنبال داشته باشد. در پایان توصیه میشود حتما  این مطلب طنز را نیز بخوانید.

انواع وبلاگ از نظر آدرس
از دیدگاههای مختلفی میتوان وبلاگها را دسته‌بندی کرد. تلویحا در بخش قبلی یک نوع دسته‌بندی معرفی شد. از نظر آدرس، وبلاگها به دو دسته تقسیم میشوند:
1- وبلاگهای استفاده کننده از سرویسهای رایگان: به موازات افزایش علاقمندان به وبلاگنویسی،  تعداد سرویس دهندگان مجانی وبلاگنویسی و همچنین سطح سرویسهای آنها، رو به افزایش است. در حال حاضر میتوان از سرویس‌دهندگان خارجی و داخلی معروفی از جمله بلاگروردپرسبلاگفا و پرشین‌بلاگ بعنوان نمونه نام برد. وبلاگهای ثبت شده در اینگونه سایتها، دارای آدرس خاصی میباشند که نشان دهنده اینست که شما از کجا سرویس می‌گیرید. برای مثالهای مذکور، آدرسهای یک وبلاگ نمونه بنام myweblog به شکل زیر است:
myweblog.blogspot.com
myweblog.wordpress.com
myweblog.blogfa.com
myweblog.persianblog.ir
2- وبلاگهای استفاده کننده از دامنه‌های ثبتی: در اینگونه وبلاگها، وبلاگنویس راسا نسبت به ثبت یک دامنه اینترنتی شخصی اقدام نموده و پس از خرید فضای میزبانی وب، نرم‌افزار مدیریت محتوای مورد علاقه‌ی خود را نصب و از آن استفاده میکند. آدرسهای چنین وبلاگهایی کاملا آزادانه انتخاب میشوند و مشخصه خاصی ندارند. اینگونه وبلاگها موسوم به وبلاگهای ثبتی یا دامنه شخصی می‌باشند.
البته اخیرا برخی از سرویس‌دهندگان مجانی امکان استفاده از فضا و نرم‌افزار مدیریت محتوای خود را برای دامنه‌های ثبتی نیز فراهم کرده‌اند. در اینحالت آدرس وبلاگ ثبتی میباشد، لیکن برای فضای میزبانی و نرم‌افزار مدیریت محتوا از امکانات یک سرویس‌دهنده رایگان استفاده می‌شود.
هر یک از حالتهای فوق نسبت به یکدیگر دارای مزایا و معایبی میباشند که پرداختن به آنها در این مقوله نمی‌گنجد.

سرويس دهنده هاي مجاني

4 سرویس دهنده معروف وبلاگ

تعدادی از شرکتها مبادرت به ارائه‌ی سرویسهای وبلاگنویسی رایگان نموده‌اند. برای استفاده از امکانات آنها، کافیست به سایت مربوطه مراجعه کنید. ایجاد یا ثبت یک وبلاگ در اینگونه سایتها، اغلب به سادگی امکان‌پذیر است و با یک کلیک در صفحه اصلی سایت آغاز می‌شود. اینگونه سایتها علاوه بر اختصاص یک آدرس منحصر بفرد اینترنتی (در حوزه خود) به یک وبلاگ، فضای میزبانی وب به میزان خاص و امکان استفاده از نرم‌افزار مدیریت محتوا را در اختیار وبلاگنویس قرار میدهند. میزان فضای اختصاص داده شده به کاربر در سیستمهای مختلف، متفاوت است. بعنوان مثال وردپرس در ابتدا 50 مگابایت فضا در اختیار میگذاشت که اخیرا این میزان را به 3 گیگابایت افزایش داده است. امکانات ابتدایی مورد نیاز برای وبلاگنویسی در کنترل پنل اکثر نرم‌افزارهای مدیریت محتوای اینگونه سایتها موجود میباشد. البته در این مورد تفاوتهایی بین آنها وجود دارد. مثلا فضایی که بلاگفا اختصاص میدهد، صرفا برای ذخیره‌سازی متن است. وبلاگنویس در اینصورت مجبور است برای تصاویر، موسیقی و ویدئو از فضای سایتهای دیگر استفاده کند.
برای استفاده از چنین سرویسهایی، در وهله اول کاربر اقدام به ثبت (ایجاد) وبلاگ می‌نماید. در این مرحله اطلاعات مختصری را در اختیار سرویس‌دهنده قرار میدهد. مهمترین اطلاعات خواسته شده در این مرحله username و password است. معمولا username وارد شده، خود بعنوان بخشی از آدرس وبلاگ مورد استفاده قرار میگیرد. در دفعات بعد، کافیست وبلاگنویس در صفحه اصلی سرویس وبلاگنویسی مورد استفاده‌اش، username و password خود را در محل مربوطه وارد کند. از آن پس به محیط کنترل پنل نرم‌افزار مدیریت محتوا هدایت میشود و در آنجا میتواند:
پست جدیدی ایجاد و منتشر کند،
پستهای قبلی را ویرایش نماید،
پیوندهای ثابت و روزانه را ایجاد – حذف و یا ویرایش نماید،
صفحات و کامنتها را مدیریت کند،
قالب وبلاگ را تغییر داده و احیانا ویرایش نماید،
تمهیدات و اقدامات امنیتی لازم برای جلوگیری از هک (نفوذ) به وبلاگ را کنترل و تقویت نماید،
و …
تعداد سایتهای ارائه سرویس وبلاگنویسی زیاد میباشد. در ادامه نام و آدرس برخی از آنها (بصورت لینک) می‌آید:
weblog
weblogs
blogspot
wordpress
پرشین وبلاگ
پرشین بلاگ
بلاگ پارس
بلاگفا
میهن بلاگ

شما میتوانید با مراجعه به آدرسهای فوق، اطلاعات بیشتری در خصوص جزئیات سرویسها و تاریخچه آنها بدست آورید. ضمنا میتوانید براحتی و بدون پرداخت هزینه و یا قبول منتی، اقدام به ثبت وبلاگ و بررسی امکانات کنترل پنل آنها بنمایید.
در پایان ذکر این نکته ضروریست که در گذشته وبلاگنویسی به زبان فارسی در سرویس‌دهندگان خارجی بسیار طاقت‌فرسا بود اما با توجه به روی‌آوری تعداد زیادی از فارسی نویسان (خصوصا ایرانی) به وبلاگ، اخیرا سرویس‌دهندگان خارجی معروف، قابلیت کار با زبان فارسی را نیز به امکانات خود اضافه نموده‌اند.

انواع وبلاگ از نظر وابستگي
از نظر وابستگی (مالکیت)، وبلاگها به 2 دسته تقسیم میشوند:
1- وبلاگهای شخصی: هر کس میتواند در اینترنت یک وبلاگ شخصی درست کند. در اغلب کشورها قانون در این زمینه محدودیت خاصی را اعمال نکرده است. در خود اینترنت هم که از این لحاظ محدودیتی (غیر از یکتا بودن آدرسها) نیست.

2- وبلاگهای سازمانی: مدتی است برخی از سازمانهای معروف و بزرگ (مثل گوگلبی‌بی‌سی و …)  در کنار پایگاههای اطلاع‌رسانی رسمی خود، اقدام به ایجاد وبلاگ نموده‌اند. با توجه به میزان اثرگذاری بیشتر وبلاگها بر مخاطب و امکان برقراری روابط دوسویه دلپذیرتر، برخی از سازمانهای فاقد وبلاگ نیز اخیرا به صرافت افتاده‌اند که با ایجاد یک وبلاگ سازمانی، شرایطی فراهم آورند که برخی پرسنل خودشان (و حتی برخی مشتریان) بتوانند در آنها بصورت غیر رسمی و خودمانی‌تر اطلاع‌رسانی کنند. سازمانها میتوانند از این رسانه در رسیدن به اهداف خود، از جمله افزایش مشتری و سود، بهره ببرند به شرطی که ساز و کارهای مناسب در این راستا را ایجاد و بر استفاده از آنها مداومت نمایند.

تفاوت وبلاگهاي شخصي و سازماني
بدیهی است که تفاوت عمده‌ی این 2 نوع وبلاگ، در مسئله ممیزی بروز می‌کند. به عبارت دیگر سردبیر وبلاگهای شخصی، شخص وبلاگنویس است، اما معمولا در وبلاگهای سازمانی نوعی ممیزی نهفته وجود دارد. حتما توجه دارید که کارکنان سازمانها مقید به حفظ اسرار سازمان خود بوده و در صورت افشای برخی مسائل درون سازمانی، تاوان مقتضی را باید بپردازند. بدیهی است یک کارمند شرکتی که در وبلاگ سازمانی خود، اقدام به انتشار مطلب می‌نماید، این موضوع مهم را همواره مد نظر دارد. ضمنا معمولا در ساختار سازمانی اغلب موسسات و شرکتها، واحد روابط عمومی متصدی اطلاع‌رسانی از مبادی مختلف، از جمله اینترنت میباشد. لذا به نظر میرسد در برخی سازمانها، واحد روابط عمومی مسئول کنترل محتوای وبلاگ (معمولا قبل از انتشار) میباشد تا اطلاعاتی که درز آنها مصالح شرکت را به خطر می‌اندازند، منتشر نشوند.

نمونه هايی از وبلاگهای شخصي و سازماني
تعداد وبلاگهای شخصی (و گروهی) در جهان سر به فلک کشیده است. افراد مختلفی، از سیاستمدار گرفته تا پزشک، مهندس، استاد دانشگاه، معلم، کارمند، خبرنگار، طلبه و خلاصه صاحبان حرف و مشاغل مختلف، و حتی از دانشجویان و دانش‌آموزان دبیرستانها و مدارس، هم اینک در حال نگارش علایق و انتشار عقاید خود در وبلاگها میباشند. به عنوان نمونه برخی از این وبلاگها (بهمراه لینک آدرس) نام برده میشوند (انتخاب آنها هیچ دلیل خاصی نداشته است و صرفا سعی شده نمونه‌ای از خروار باشد!):
وب‌نوشتاحمدی‌نژادیک پزشکمانی منجمیکلاشینکف دیجیتالپاسداراناز زندگیپارمیدانمایندگان مجلسحزب‌اللهی؟پارسا‌‌‌نوشتانجمن سخت‌افزارگزیرمن و متعه‌امکفتربازجذابیتهای ریاضیدودردو – …
تعداد وبلاگهای سازمانی، اما، در مقایسه با تعداد وبلاگهای شخصی، خیلی زیاد نیست. چند نمونه از این وبلاگها نیز ذکر میشوند:
دانشگاه علوم پزشکی تهرانوب نوشت گروهی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی تهرانروابط عمومی شهرداری رشتوبلاگ بی‌بی‌سی فارسیمعاونت آموزشی وزارت بهداشتوبلاگ بانک توسعه صادرات ایرانسازمان فرهنگی و هنری شهرداری تبریزوبلاگ خبرگزاري ميراث فرهنگي – …
مدت زیادی از ایجاد وبلاگهاي سازماني در ايران نمیگذرد. لذا تعداد این وبلاگها بسیار معدود میباشد. بعنوان مثال در سطح شرکتهای گاز استانی (تا زمان نگارش مقاله) هیچ شرکتی وبلاگ سازمانی راه‌اندازی نکرده است. البته مدیران روابط عمومی و کامپیوتر برخی شرکتهای گاز استانی (از جمله شرکت گاز استان مرکزی) به فکر فعالیت در این حوزه هستند.

مشکلات موجود
در حال حاضر در مسیر استفاده از رسانه‌ی وبلاگ در سازمانها و ایجاد و توسعه وبلاگهای سازمانی، مشکلات زیر وجود دارد:
1- عدم وجود بسترهای مناسب لازم برای این منظور در سازمانها؛ ابزار و امکانات لازم در سطح کشور و در اینترنت وجود دارد لیکن در برخی سازمانها (در خود سازمان) تمهیدات لازم فراهم نیست.
2- عدم وجود اطلاعات کافی در این زمینه در برخی مدیران سازمانها و شرکتها؛ این ضعف در بین مدیران سازمانهای دولتی بیشتر از مدیران سازمانها و شرکتهای خصوصی نمود دارد.
3- عدم آشنایی تعدادی از مسئولین روابط عمومی سازمانها با وبلاگ و مفاهیم و مزایای وبلاگنویسی
4- عدم آشنایی اغلب کارکنان سازمانها و موسسات
5- عدم وجود نیروی انسانی خبره و کارشناس برای ایجاد و نگهداری وبلاگ در سازمان
6- و همچنین یکی دیگر از اشکالاتی که بایستی بدان توجه نمود، انتشار مطالب سازمانی در وبلاگهای شخصی کارکنان سازمان می‌باشد!
بدیهی است با افزایش سطح آموزش انفورماتیک و اعمال کنترلهای لازم، مشکلات فوق به راحتی قابل حل می‌باشند.

سازمان پيشنهادي وبلاگ
در خصوص ساختار و سازمان وبلاگها، تا کنون قانون خاصی وضع نشده است. مدتها پیش (در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی) از سوی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی بخشنامه‌ای خطاب به سازمانها و شرکتهای دولتی، صادر شده بود که سازمانها را ملزم به رعایت مواردی در ایجاد پایگاههای اطلاع‌رسانی سازمانی میکرد. مواردی از قبیل پسوند دات ir در آدرس دامنه، گذاشتن تاریخچه سازمان، نقشه سایت، فرمهای مورد استفاده برای ارباب رجوع، شمارنده آمار بازدید، آدرس ایمیل برای تماس کاربران اینترنتی و … در این آیین‌نامه قید شده بود که به نظر من حرکت بسیار جالبی در مدون کردن و استانداردسازی حداقل خدمات قابل ارائه از طریق سایتهای اینترنتی سازمانی بود.
برای وبلاگهای شخصی شاید رعایت یک استاندارد خاص خوشایند نباشد و نتوان وبلاگنویس وبلاگهای شخصی را ملزم به رعایت مقرراتی خاص کرد. اما برای وبلاگهای سازمانی دولتی، میتوان از بخشنامه‌هایی مشابه آنچه در مورد سایتها ابلاغ شده است، استفاده نمود.
به نظر من رعایت برخی موارد در وبلاگنویسی مفید بوده و توصیه میشود. موارد زیر حائز اهمیت فراوان میباشد:
استفاده از دامنه‌های ثبتی – استفاده از عناوین مناسب برای وبلاگها – استفاده از نامهای حقیقی به جای مستعارنویسی  – نمایش لیستی از صفحات – قرار دادن امکان جستجو در وبلاگ – فراهم نمودن امکان پیگیری مطالب از طریق فید – استفاده از علائم مشخصه متمایزتر برای اشتراک فید – گذاشتن بخش پیوندها و پیوندهای روزانه و کنترل تغییرات آدرس آنها – امکان استفاده آسان از آرشیو – ایجاد امکان ارسال پستها به بالاترین – استفاده از شمارنده‌های آمار بازدید و در صورت امکان به نمایش گذاشتن آنها – ایجاد امکان تماس آسان با وبلاگنویس – ایجاد سیستم مناسب پاسخگویی به کامنتها – استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت محتوای متن‌باز مثل وردپرس – توضیحاتی درباره وبلاگ و درباره وبلاگنویس – انتشار مرامنامه و استفاده از تقویم جلالی

نتيجه گيري
استفاده از اینترنت در همه زمینه‌ها و از جمله مسائل سازمانی باعث ایجاد انقلاب (تحولی بزرگ) خواهد شد. سازمانها در استفاده از اینترنت نباید به پایگاههای اطلاع‌رسانی بسنده کنند و با توجه به اقبال کاربران اینترنت به وبلاگها، بایستی از این رسانه نوظهور نیز حداکثر بهره را در دستیابی به اهداف سازمانی ببرند. لازمه‌ی استفاده از مزایای وبلاگ – یعنی غیر رسمی بودن و ایجاد ارتباط دوطرفه بین نویسندگان وبلاگ و مخاطبان – آشنایی با این مزایا، آشنایی با مفاهیم وبلاگنویسی، فراهم نمودن بستر و پیش‌نیازهای آن، و عزم راسخ مدیران سازمانها در ایجاد تعالی سازمانی و افزایش رضایت شغلی است. بایستی این اطمینان در کارکنان، مدیران، و مردم ایجاد شود که در مملکت ما، قصد استفاده از رسانه وبلاگ در جهت نیل به اهداف سازمان و افزایش رضایت مشتری، یک عزم ملی است. چنین باد.

مراجع
به کليه مراجع در داخل متن لينک داده شده است.