در شرکت گاز استان مرکزی روی روشهای نوین کنتورخوانی بررسی زیادی کردیم. در مورد کنتورخوانی از دور، در مطلب قبلی توضیح دادم.
روش دیگری که در دنیا مورد استفاده قرار گرفته، کنتورهای کارتی میباشد. در این روش کارتهایی هوشمند شبیه کارت اعتباری و قابل شارژ هستند که مشتریان میزان هزینه گاز مصرفی خود را در آنها به صورت پیش پرداخت خریداری میکنند. سپس کارت را داخل کنتور میگذارند. در این مرحله اعتبار موجود در کارت به کنتور منتقل شده و کنتور مسیر عبور گاز را باز میکند. مشتری میتواند مجددا به دفتر فروش شرکت گاز مراجعه کرده و کارت خود را برای استفاده بعدی شارژ نموده و آماده به کار در منزل قرار دهد. از این کنتورها بیشتر برای حل مشکل وصول مطالبات در شرکتهای گازی که مشتری بدحساب دارند، استفاده میشود.
روش جاری در شرکت گاز در آنموقع استفاده از دستگاههای کنتورخوانی قابل حمل موسوم به DCH بود که البته در حال حاضر نیز در سطح کشور رایج هستند. اصل این دستگاهها محصول شرکت ITRON بوده و شرکت میکروسیستم آنها را به کشور وارد کرده و پس از جا انداختن استفاده از آنها در ایران، به قیمت گزافی به شرکت گاز فروخته بود و میفروخت. اما مشکلاتی که با این دستگاهها داشتیم ما را بر آن داشت که از دستگاههای جدیدتر استفاده کنیم.
مطلع شدیم که شرکت گاز استان آذربایجان غربی از دستگاهی موسوم به PDT استفاده محدودی را آغاز کرده است. این دستگاه مجهز به بارکدخوان میباشد و برای استفاده از آن میتوان روی کنتورهای مشترکین گاز بارکد نیز نصب کرد. اطلاعات مشترک پس ادامه مطلب »
اولین روزی که به شرکت گاز استان مرکزی مراجعه کردم، آقای مهندس مومنی (مدیر عامل وقت) با من مصاحبه کرد. ایشان در همان ابتدا گفت که قصد دارند در شرکت، کارهای جدید (مثل کنتورخوانی از دور – کنترل شیرها از دور و …) انجام دهند و پرسید که آیا شما در اینگونه موارد تخصصی دارید یا نه؟ گفتم به نظر میرسد با توجه به رشته تحصیلی‌ام از عهده اینگونه کارها برآیم. ما روی روشهای مختلف کنتورخوانی اعم از قرائت سنتی، قرائت پشت درب، کنتورخوانی از دور به روش متحرک (توسط کنتورخوان یا توسط ماشین حامل دستگاه جمع‌آوری اطلاعات) و کنتورخوانی از دور به روش شبکه ثابت بررسی و مطالعات لازم را انجام دادیم. مدتی بعد، ماموریت یافتم که از پایلوت کنتورخوانی از دور در تهران بازدید کنم. آنموقع شرکت میکروسیستم تحت نظارت خدمات کامپیوتر شرکت ملی گاز ایران تعداد ۳۰ کنتور را در محدوده‌ی یک آنتن ثابت قرائت (به شعاع ۱.۵ کیلومتری از محل نصب آنتن) به تجهیزات لازم برای قرائت از دور مجهز کرده بود. سیستم کار میکرد و مشکل خاصی هم نبود غیر از تامین اعتبار. هزینه‌ای که میکروسیستم برای استفاده از این روش، بعد از برگزاری سمیناری مرتبط در هتل لاله، به ازای هر مشترک اعلام کرد، مبلغ ۱۰۰ دلار بود. شنیدم که آقای ملاکی (مدیر عامل وقت شرکت ملی گاز ایران) در پاسخ به پیشنهاد آنها گفته بود: بروید هروقت شد ۲۰ دلار بیایید!
تشریح عملکرد سیستم بصورت مختصر: در داخل کنتور (شماره انداز) یک پالسر بسیار ساده نصب میشود که عملکرد مکانیکی را به الکتریکی تبدیل میکند. یک دستگاه فرستنده گیرنده در مجاورت کنتور نصب و به پالسر مذکور متصل میشود. این دستگاه در فواصل زمانی قابل برنامه‌ریزی، اطلاعات میزان مصرف اندازه‌گیری شده توسط کنتور را به مرکز جمع‌آوری اطلاعات ارسال میکند. آنطرف هم که یک کامپیوتر برای محاسبه و مدیریت قرار دارد.
جناب آقای مومنی، مدیر عامل محترم شرکت تصمیم گرفته بود در صورت امکان این روش را در شهر خمین پیاده سازی کنیم. نقشه شهر و اطلاعات لازم را به شرکت میکروسیستم دادیم. برآورد اولیه ما این بود که با ۳ آنتن بتوان خمین را پوشش داد اما کارشناسان میکروسیستم، تعداد آنتنهای لازم را ۸ عدد عنوان کردند؟! نهایتا پیشنهاد آنها را باتفاق جناب آقای مومنی مورد بررسی قرار دادیم. مبلغ پیشنهادی آنها اینقدر زیاد بود که چیزی معادل هزینه ۵۰۰ سال کنتورخوانی به روش جاری هزینه برمیداشت. بنابراین شرکت گاز استان مرکزی نیز با همان مشکل تامین اعتبار مواجه شد و لذا سیستم نصب و عملیاتی نشد!
برای بررسی و رفع مشکل سال ۲۰۰۰ (موسوم به Y2K) در حدود دی ۷۷ تا آذر ۷۸ در پتروشیمی اراک گروه سال ۲۰۰۰ تشکیل شد. من عضو این گروه (عضو هر دو زیرگروه تخصصی IT و IS – گروه سال ۲۰۰۰ در درون خود، دو زیرگروه تخصصی “سیستمهای کامپیوتری” و “سیستمهای کنترل صنعتی” تشکیل داد و تعدادی از اعضای گروه که از دانش فنی بیشتری برخوردار بودند در این زیرگروههای تخصصی عضویت داشتند) بودم. خوشبختانه با بررسیها و تلاشهای انجام شده توسط اعضای گروه و سایر متخصصین شرکت، نتیجه تحقیقات و اقدامات اصلاحی منجر به رفع مشکل در سطح شرکت سهامی پتروشیمی اراک گردید. اعضای گروه تک‌تک سیستمهای مبتنی بر ریزپردازنده را شناسایی میکردند. سپس آزمایشات و بررسیهای لازم روی سیستم صورت میگرفت که مشخص شود آیا در roll و set تاریخ به ۲۰۰۰/۱/۱ و بعد، سیستم مشکلی دارد یا نه؟ و در صورتیکه سیستم مشکل داشت، تمهیدات لازم برای حل آن صورت میگرفت.
ضمنا پس از گذشت مدتی از شروع کار در پتروشیمی اراک، در دانشگاه آزاد اسلامی ملایر نیز (که آنموقع تدریس داشتم) گروه سال ۲۰۰۰ را تشکیل دادیم و تحت نظر رییس دانشگاه فعالیتهای لازم با مسئولیت اینجانب انجام شد.
بعنوان نمونه به ۲ گزارش زیر توجه کنید:
